AI

AI

Kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence); iedereen heeft het er over en bijna dagelijks staat er wel wat in de krant of komt het voorbij op tv. Het is het creëren van een soort van menselijke intelligentie bij computers door alle kennis die over een bepaald onderwerp op internet rondzwerft aan elkaar te koppelen. Kennis, teksten, beelden, alles wat er ooit in is gestopt door mensen kan worden gebruikt door deze systemen. Dat kan ons allen ten goede komen. Maar het kan, als het in verkeerde handen komt, ons ook vernietigen.

Laten we hopen dat we het allemaal voor goede doeleinden gaan gebruiken. Dat we op deze manier de wetenschap, de zorg en de kunsten weer een stuk verder kunnen brengen. Eigenlijk wordt het al toegepast en maken we er gebruik van. Ons gedrag en vooral ons shop-gedrag wordt al in de gaten gehouden. Als we ergens belangstelling voor hebben dan duurt het niet lang of de digitale advertenties op dat gebied vliegen ons om de oren. Maar ook zitten in die grote bak met kennis allemaal gegevens en patronen die alles bij elkaar ziektes kunnen herkennen. Structuren uit het leven van bepaalde groepen mensen worden gekoppeld aan ziektes en kunnen op die manier erger voorkomen of zelfs worden genezen.

Tekst
Er wordt al flink en regelmatig gebruik gemaakt van systemen als ChatGPT waar je met een vrij simpele opdracht teksten kunt laten maken. De ‘bak’ waar alles in zit is vol gestouwd met teksten van websites, digitale boeken, internetfora enz. enz. Het werkt als een soort van zoekmachine en geeft antwoord in de vorm van een stuk tekst.

Beeld
Met behulp van AI kan beeldmateriaal gemaakt worden met combinaties die in werkelijkheid nooit hebben bestaan. Bijvoorbeeld de Paus in z’n witte gewaad tussen de demonstranten van Extinction Rebellion op de A12 in Den Haag.

Combinaties van tekst en beeld
Boeken laten schrijven in de stijl van Harry Mulisch, muziek maken in de stijl van AmyWinehouse of Jonny Cash, schilderijen in de stijl van Rembrandt en Mondriaan. Maar ook kunstwerken of muziek van kunstenaars die nog leven of die net zijn overleden en waarvan de auteursrechten nog niet zijn verlopen. Het is allemaal mogelijk.

De kansen
AI, je kunt er bang van worden, maar je kunt ook de kansen zien. Kunstenaars krijgen er een totaal nieuw instrument bij, de medische wetenschap krijgt veel meer inzicht in het ontstaan en genezing van ziektes en klimaat problemen worden misschien opgelost door alle mogelijkheden en maatregelen aan elkaar te koppelen. Transport van kennis kost geen tijd meer, het is er en is eindeloos.

De bedreigingen
Dynamiet, een uitvinding van Nobel, de naamgever van de bekende Nobel prijzen, is een zegen geweest voor het aanleggen van wegen in bergachtige gebieden, de aanleg van tunnels en in de mijnbouw. Maar het is -zoals zo vaak bij uitvindingen- ook ingezet om dood en verderf te zaaien. Zo zal het ook gaan met AI. Natuurlijk zullen hackers en terroristen er gebruik van maken net als regimes die hun wil willen opleggen aan hen die er net even anders over denken.

Auteursrecht
Voor ons als kunstenaars zal het heel belangrijk zijn en worden hoe auteursrecht wordt beschermd. Op 14-6-2023 is de AI Act door het Europese parlement geloodst. Hoe dat allemaal precies zal uitpakken is nog niet duidelijk. En hoe gaan de makers van kunst en illustraties hier straks zelf mee om. Nu al zijn er kunstenaars die volledig werken met AI. Sommigen doen dat perfect en zonder dat ze aan auteursrechten van collega’s komen, maar er zijn er ook die voor opdrachten beelden ‘lenen’ en bewerken en op die manier tot een nieuw werk komen.

Benieuwd
Eigenlijk kan ik niet wachten tot het moment dat we allemaal gebruik gaan maken van AI op een manier die ons helpt met alles. Met het maken van kunst natuurlijk, maar vooral ook met het bestrijden van ziektes, het oplossen van CO2 problemen, het tegengaan van oorlogen, het reizen in het heelal, misschien zelfs wel het reizen in toekomst en verleden. De ontwikkelingen gaan razendsnel. Misschien komt tijdreizen al zo dichterbij dat we over een maand in gesprek kunnen met Rembrandt, Picasso, Einstein en Van Gogh tijdens een talkshow op tv.

Henk Hofstra